اولین نماز جمعه

نزدیک غروب بود.

خورشید می رفت تا چون یاقوتی سرخ در دریای غروب، غوطه ور ‏شود.

کوچه های مدینه، از شنیدن خبر ورودش جانی تازه ‏گرفت؛ از هرکوچه‏ ‏صدای هلهله و شادی بلند بود. 

مسلمانان مدینه، پیش از ورود پیامبر به مدینه تصمیم گرفته بودند؛

همچون ادیان دیگر روزی را برای عبادت و شکرگزاری قراردهند.

چون می دانستند که قوم یهود در روز شنبه و نصارا روز یکشنبه اجتماع می کنند.

آنها روز قبل از شنبه را که در آن زمان «یَوْمَ العَرُوبَة» نامیده می‌شد، برای این هدف برگزیدند

و به سراغ یکی از بزرگان مدینه به نام «اَسْعَد بْن زُرَارَة»، رفتند،

او نماز را به جماعت بجا آورد و به آنها اندرز داد.

به خاطر اجتماع مردم در این روز، یوم العروبه، روز جمعه نامیده شد.

«اسعد» دستور داد گوسفندی را ذبح کردند و غذای، همگی از همان یک گوسفند بود،

چرا که تعداد مسلمانان در آن روز، بسیارکم و فقط حدود چهل نفر بود

و این نخستین اجتماع مسلمین در روز جمعه بود.

پیامبر ظهر روز دوشنبه دوازدهم ربیع الاول وارد مدینه شد،

چهار روز در «قبا» منتظر حضرت علی (ع)، حضرت فاطمه (س)و تعدادی از مسلمانان ماند

و در این مدت مسجد قبا را بنیان نهاد، سپس روز جمعه به سوی مدینه حرکت کرد.

به هنگام نماز به محله «بنی سالم بن عوف» در وادی «رانوناء» رسید

و همراه مردم نماز روز جمعه را اقامه کرد و این اولین نماز جمعه‌ ای بودکه رسول خدا بجا آورد

و خطبه‌ نماز هم اولین خطبه حضرت در مدینه بود؛

رسول اکرم خطبه بلیغی ایراد فرمود که در اعماق قلوب آنان اثری بدیع گذاشت.

بعدها آیه نازل شد و نماز جمعه تشریع گردید.

از آن زمان یکی از نمازهایی که باید به جماعت خوانده شود و به تنهایی نمی توان خواند،

نماز با عظمت جمعه است.

نمازی که زیباترین گردهمایی هفتگی مسلمانان و عالی ترین عبادت سیاسی هر هفته خداپرستان است.

در این نماز، امام جمعه نمازگزاران را به تقوا و پاکدامنی توصیه می کند و آنها را از مسائل سیاسی و اقتصادی

جهان اسلام آگاه می سازد.

نماز جمعه طبق نظر شیعیان در زمان حضور پیامبر و امام معصوم و نایب خاص او واجب عینی است،

اما در زمان غیبت کبری واجب تخییری است.

یعنی : نمازگزار میان نماز جمعه و نماز ظهر مختار است.

منابع:

 تفسیر نمونه، ج‏24، ص: ۱۳، ذیل آیه ۱۱سوره جمعه 

بحار الأنوار،ج ۱۹، ص ۱۲۶٫

٫

منظور از نداء براى نماز جمعه، همان أذان ظهر روز جمعه است. هنگامي كه صداي اذان نماز جمعه بلند مي‏شود، مومنان بايد كسب و كار را رها كرده، به سوي نماز كه مهمترين ياد خدا است بشتابند.

يكي ازفرائض ديني كه اسلام آن را واجب نموده و به شتاب در انجام آن تاكيد كرده، نماز جمعه است.

اين مسئله به قدري اهميت دارد كه يك سوره در قرآن به نام جمعه آمده است .

در حديثي از پيامبر(صلي الله عليه و آله) آمده: "ان اللَّه تعالى فرض عليكم الجمعة فمن تركها فى حياتى او بعد موتى استخفافا بها او جحودا لها فلا جمع اللَّه شمله، و لا بارك له فى امره، الا و لا صلاة له، الا و لا زكاة له، الا و لا حج له، الا و لا صوم له، الا و لا بر له حتى يتوب"( خداوند نماز جمعه را بر شما واجب كرده هر كس آن را در حيات من يا بعد از وفات من از روى استخفاف يا انكار ترك كند خداوند او را پريشان مى‏كند و به كار او بركت نمى‏دهد، بدانيد نماز او قبول نمى‏شود، بدانيد زكات او قبول نمى‏شود، بدانيد حج او قبول نمى‏شود، بدانيد اعمال نيك او قبول نخواهد شد تا از اين كار توبه كند.)

در سوره جمعه آمده: " يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِي لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ

"( اى كسانى كه ايمان آورده‏ايد! هنگامى كه براى نماز روز جمعه اذان گفته مى‏شود به سوى ذكر خدا بشتابيد، و خريد و فروش را رها كنيد كه اين براى شما بهتر است اگر مى‏دانستيد.)(9 جمعه)

اين آيات وجوب نماز جمعه و حرمت معامله را در هنگام حضور نماز تاكيد نموده است.

منظور از نداء براى نماز جمعه، همان أذان ظهر روز جمعه است. هنگامي كه صداي اذان نماز جمعه بلند مي‏شود، مومنان بايد كسب و كار را رها كرده، به سوي نماز كه مهمترين ياد خدا است بشتابند.

در روايتي از امام باقر (عليه السلام) آمده كه فرمودند: " وقتى گفته مى‏شود" فاسعوا " معنايش اين است كه برويد و چون گفته مى‏شود "اسعوا " معنايش اين است كه براى فلان هدف عمل كنيد.